Son dakika… AYM, Can Atalay kararının gerekçesini açıkladı
Anayasa Mahkemesi (AYM), tutuklu TİP Hatay Milletvekili Can Atalay’ın dosyasında ikinci kez oy çokluğuyla hak ihlali olduğuna karar verdi.
Yargıtay, Atalay hakkındaki kararının gerekçesini açıkladı.
“İTİRAZ İLKELERE KARŞI YAPILMIŞTIR”
Anayasa Mahkemesi’nin değerlendirmesi şöyle:
“Somut olayda Anayasa Mahkemesi’nin ihlal kararı uygulanmamıştır. Anayasa Mahkemesi kararlarına uyulmaması Anayasa’nın 153. maddesinin altıncı fıkrası hükmüne aykırı bir durumdur. Anayasa Mahkemesi kararları Anayasa Mahkemesi, yasama, yürütme ve yargı organlarını, idari makamları, gerçek ve tüzel kişileri bağlar.Kararları Davanın emredici niteliğine ilişkin bu hüküm, amaçlanan anayasal hak ve özgürlükler için ilave bir geçerli güvence oluşturmaktadır. Tek başvuru kapsamında Anayasa Mahkemesi tarafından ihlal edilecek, yeni yargılama ise Anayasa’nın 142. maddesi ile Anayasa’nın 37. maddesinin emredici hükmüne uygun, görev ve yetkisi olmayan bir hakim tarafından incelenecek. Anayasa: Maddede belirtilen doğal egemenlik ilkesi açıkça ihlal edilmiştir.
“MAHKEME KARARLARININ UYGULANMAMASI TEK BAŞVURUNUN ÖNEMİNİ YOK EDER”
Anayasanın 148. maddesinde şartları taşıyan herkesin Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru hakkı bulunmaktadır. Şüphesiz Anayasa Mahkemesi kararlarının etkin bir şekilde uygulanması bireysel başvuru hakkının ayrılmaz bir parçasıdır. Anayasa Mahkemesi tarafından verilen kararların ihlal kararında belirtildiği şekliyle uygulanmaması, etkin tenfiz hakkının özel bir şekli olan bireysel tenfiz hakkının açık ve ciddi bir şekilde ihlali anlamına gelmektedir. Bireysel başvuruya ilişkin kararların uygulanmaması, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruyu anlamsız hale getirecektir. Bu nedenlerle aslında Anayasa’nın 153. maddesinin son fıkrası, yasama, yürütme ve yargı organlarına ve idari makamlara Anayasa Mahkemesi kararlarına uyma ve bu kararları uygulama konusunda herhangi bir takdir yetkisi vermemektedir. bunları değiştirmek de bu konuda bir istisna değildir.
Öte yandan Anayasa Mahkemesi somut başvuruya konu yargılamada ilk derece mahkemesinin yetkili mahkeme olduğunu tespit ettiğinden, Yargıtay’ın davayı kanun çerçevesinde inceleme yetki ve görevi bulunmamaktadır. 6216. İhlal kararının intikal ettiği ilk derece mahkemesi, Anayasa Mahkemesi kararı uyarınca kendisine sunulan dosyada yeniden yargılamaya ilişkin görevini yerine getirmemiş; Temyiz edenin anayasal haklarını da dikkate alan bir yargılama yürütmedi.
Kamu gücünün eylem, işlem ve ihmallerinin Anayasaya uygunluğu konusunda kesin ve bağlayıcı karar verme yetkisi münhasıran Anayasa Mahkemesine aittir. Bu bağlamda Anayasa Mahkemesi’nin bireysel şikâyet yoluyla bir temel hak ve özgürlüğün ihlal edildiğine karar vermesi durumunda, bu kararın Anayasa’ya veya kanuna uygunluğunu inceleme ve denetleme yetkisi hiçbir mercide bulunmamaktadır.
Anayasa ve kanunlar, Anayasa Mahkemesi kararını uygulamakla yükümlü olan kamu makamlarına, özellikle de Asliye Hukuk Mahkemesi özelinde dosyayı başka bir yargı merciine gönderme yetkisi vermediği gibi, herhangi bir yetkiliye de yetki vermemektedir. Anayasa Mahkemesi kararlarının bağlayıcılığını tartışacak yargı merciidir. Anayasa Mahkemesi kararının bağlayıcılığı, ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlerin yanı sıra, ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldıracak otoritenin belirlenmesi ile de ilgilidir. Anayasa Mahkemesi kararının uygulanmaması, ihlalin ve sonuçlarının kanunda öngörülen yöntemlerle giderilmemesi, sanatın gereklerine açıkça aykırı bir yorum ve uygulamaydı. Anayasa’nın 153’üncü maddesi ve Anayasa Mahkemesi iradesine aykırıdır. Yaratıcı.
Sonuç olarak, ilk derece mahkemesinin kendi görev alanına giren bir dosyayı Yargıtay’a göndererek başlattığı ve Yargıtay’ın Anayasa hükümleri göz ardı edilerek aldığı bir kararla şekillenen süreç, açıkça Anayasa’nın lafzına aykırıdır. bunun sonucunda başvurucunun bireysel adaylık, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı ihlal edilmiştir.
