Bütçe açığı bir önceki yıla göre yüzde 863 arttı: Vergi yetmedi

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın dün açıkladığı merkezi yönetim bütçe raporu, deprem ve seçim yılı olan 2023’te çok yüksek bütçe açığı yaşandığını ortaya koydu.

Sonuç olarak, 2023 Aralık ayında, 2022 yılının aynı ayına göre gelirler yüzde 117,4 artışla 549,9 milyar liraya, giderler yüzde 271,2 artışla 1 trilyon 392 milyar liraya, açık ise yüzde 589,4 artışla 842,5 milyar liraya yükseldi. Aralık ayında ayrıca vergi gelirleri yüzde 108,3 artışla 440,9 milyar liraya, faiz giderleri ise yüzde 132 artışla 42,3 milyar liraya yükseldi. 2023 yılının tamamında ise 2022 yılına göre gelirler yüzde 86,1 artışla 5 milyar 210 milyar liraya, giderler yüzde 123,8 artışla 6 milyar 585 milyar liraya, açık ise yüzde 863,8 artışla 1 milyar 375 milyar liraya yükseldi. . Ayrıca vergi gelirleri yüzde 91,2 artarak 4 trilyon 501 milyar liraya, faiz giderleri ise yüzde 117 artarak 674,6 milyar liraya ulaştı.

İşte ayrıntı:

• KDV ilk sırada: Geçtiğimiz yıl vergi gelirlerinin dağılımında ithalatta KDV yüzde 21,1’lik payla ilk sırada yer alırken, ÖTV yüzde 20,6’yla ikinci sırada yer aldı. İthalatta KDV geliri yüzde 64 artışla 949,5 milyar liraya, ÖTV geliri yüzde 121,1 artışla 928,2 milyar liraya, dâhilde KDV geliri yüzde 188,6 artışla 505,5 milyar liraya yükseldi.
• “Örtülü” teminatlar ikiye katlandı: Cumhurbaşkanlığı tarafından kullanılan ve “gizli ödenekler” olarak adlandırılan gizli servis harcamaları, geçen yılın tamamında 6,5 ​​milyar TL’ye ulaştı. 2022 yılında 3,5 milyar TL harcandı.
• EÜAŞ ilk sırada: Tahsis gideri denilen görev zararları için bütçeden 535,7 milyar TL ayrıldı. Harcama 748,1 milyar TL oldu. Geçen yıl en fazla işletmeye alma gideri 77,5 milyar TL ile Elektrik Üretim AŞ’de (EÜAŞ) gerçekleşti. BOTAŞ 74 milyar TL ile ikinci sırada yer aldı.
• Gizemli “transfer”: Geçen yıl sermaye transferlerine 631,4 milyar TL ödendi. Ancak gerçekleşme 1,1 trilyon TL oldu. İlginçtir ki, bilançonun “sınıflandırmaya dahil olmayan diğer kurum, kuruluş ve hanehalklarına sermaye transferleri” kaleminden 800,6 milyar TL aktarıldı. Bunun 622,4 milyar TL’si yalnızca Aralık 2023’te elde edildi.

ŞİMŞEK ÖVÜNDÜ, UZMANLAR UYARIYOR

• Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek: “Açıkların milli gelire oranı OVP’nin yüzde 6,4 tahmininin 1 puan altında. “Deprem maliyetleri hariç yüzde 1,7” dedi. Şimşek, yüksek gelir tahsilatına da değindi.
• Profesör. Dr. Fatih Özatay: Bütçe açığının nakit açığına oranı 2006’dan bu yana 1,26’daydı. 2023’te ise 2,2’ye sıçradı. Fark çok yüksek. Nereden? Faiz dışı bütçe açığı da rekor kırdı.
• Mustafa Sönmez: Hem mantıksız diyeceksin, hem de yaptığına rasyonel damgasını vuracaksın, AKP döneminin en büyük açığını süsleyeceksin. Bu açık, ağır vergilere ve KKM’nin katılımına rağmen oluştu.

HALK 60,5 MİLYAR LİTRE CEZA ÖDEDİ

Muhasebe Genel Müdürlüğü’nün yayımladığı verilere göre, geçen yıl cezalardan elde edilen toplam gelir yüzde 74,9 artarak 60,5 milyar liraya ulaştı. 2023 bütçe tahmini ise 64 milyar liraydı.

Öte yandan, yalnızca Aralık 2023’te yaptırımlardan elde edilen toplam gelir, 2022 yılının aynı ayına göre yüzde 134,2 artışla 8,3 milyar liraya ulaştı. Bu kapsamda vergi cezalarından elde edilen gelirler de yüzde 156,1 artışla 4,3 milyar liraya yükseldi. İdari yaptırımlardan elde edilen gelirler yüzde 113,3 artışla 3,7 milyar liraya, adli yaptırımlardan elde edilen gelirler yüzde 128,4 artışla 208,4 milyon liraya, diğer yaptırımlardan elde edilen gelirler ise yüzde 123,4 artışla 125 milyon liraya yükseldi.